Jak dbać o małe ssaki: kawia, szczur, szynszyla, królik

„Mój królik nigdy nie chorował”, „moja świnka morska zawsze była zdrowa”, „szynszyla nigdy nie sprawiała żadnych problemów” – bardzo często słyszę to w gabinecie przyjęć, gdy opiekun zwierzęcia dziwi się, na jak liczne schorzenia zapadają ich pupile. Mały ssak to wyjątkowy rodzaj pupila. Wyjątkowy również gdy w grę wchodzi proces chorobowy. Dlaczego?

Profilaktyka leczenia zwierząt
Czy wiecie co to efekt maski? Jest to zdolność do nieokazywania objawów choroby. Małe ssaki roślinożerne nie mogą pozwolić sobie na „komfort” wyrażania bólu i choroby. W naturze zwierzę apatyczne, osłabione byłoby łatwym kąskiem dla drapieżnika. Nasi roślinożerni pupile więc ze swoistą dla siebie odpornością potrafią chować przed nami symptomy nawet tak zaawansowanych schorzeń, jak nowotwory, zwyrodnienia zębów itp.

Czy jest na to recepta? Oczywiście, że tak i zapewne nie zdziwi Was, że chodzi o profilaktykę. To magiczne słowo nie odnosi się jedynie do szczepień i okresowych odrobaczeń, ale również do badań dodatkowych, które służą do wczesnego diagnozowania problemów chorobowych zanim te przyjmą swoją pełną postać i zamanifestują się ciężkimi objawami klinicznymi. Objawami, które nierzadko zwiastują rychły koniec lub nieodwracalne zmiany w ciele naszego pupila.

Do takich badań (niekoniecznie) dodatkowych można zaliczyć:
– Badanie kliniczne – rzetelne badania zwierzęcia, obejmujące osłuchiwanie klatki piersiowej (płuc i serca), omacywanie jamy brzusznej, ocena błon śluzowych, sierści, zewnętrznych narządów płciowych. Podczas badania prowadzona jest także rozmowa z opiekunem tzw. wywiad kliniczny – często taka rozmowa naprowadza lekarza, niczym detektywa na właściwy trop. Okazuje się, że niechęć królika do jedzenia siana to nie kaprys, a początek problemów z zębami, a częste posikiwanie świnki morskiej to nie złośliwość zwierzęcia, a kamień w pęcherzu moczowym.
– Badanie RTG – przydatne narzędzie, które pomaga zlokalizować ów kamień z opisu wyżej, a także stopień zwyrodnienia zębów. Pomoże też w diagnostyce kulawizn, celnie określając, w którym miejscu mamy do czynienia ze zwyrodnieniem stawów. Promienie Roentgena pomogą w znalezieniu zmian w klatce piersiowej i ciał obcych w jelitach.
– Badanie USG – formujące się dopiero cysty jajnikowe u świnek morskich, guzy nadnerczy lub innych narządów, wszelkiej maści stany zapalne w jamie brzusznej nie ukryją się przed czujnym okiem radiologa (lekarza od diagnostyki obrazowej) i czułą głowicą aparatu od USG. Większość guzów, może pozornie nie dawać objawów lub dać je dopiero wtedy, gdy na zabieg będzie za późno. Warto więc podjąć walkę już za w czasu.
– Badanie krwi – podstawowy oręż w ręku lekarza weterynarii – niewydolność nerek, problemy z wątrobą, anemia, zaburzenia hormonalne – to malutki fragment patologii, które jest w stanie wykryć badanie krwi.
– Badanie kału – „pasażerowie na gapę” to częsty problem zwierząt zabieranych ze sklepów zoologicznych lub miejsc z dużym zagęszczeniem zwierząt. Z początku, możesz nie zaobserwować, że coś jest nie tak. Pasożyty jednak, będą rozwijać się w przewodzie pokarmowym zwierzęcia, odjadać go, wywołując bóle brzucha, biegunki, chudnięcie. W skrajnych przypadkach potrafią doprowadzić do śmierci zwierzęcia.
– ECHO serca – tak moi drodzy! Zwierzęta te, również mogą mieć problemy z sercem, a obecnie wysoko zaawansowana diagnostyka obrazowa potrafi je wykryć, a co najważniejsze – pomóc. Objawy kardiologiczne (spadek aktywności, osłabienie ogólne, duszność), często w oczach opiekuna są normalnymi objawami starości. Pamiętajmy jednak, że starość to nie jest choroba sama w sobie! Często kryje się pod nią schorzenie kardiologiczne.
– Badanie stomatologiczne – większość pacjentów roślinożernych, szczególnie tych źle karmionych rozwinie u siebie objawy choroby stomatologicznej. Podstępnej choroby można rzec, bo zazwyczaj gdy pojawiają się objawy, problem jest już zaawansowany. Konsultacja stomatologiczna w narkozie połączona z RTG czaszki sprawi, że jesteśmy w stanie wykryć wadę na wczesnym etapie i ją skorygować – często nawet poprzez wdrożenie jedynie odpowiednich leków i suplementów.

Kawia – plan badań profilaktycznych i zalecenia
Wizyta pozakupowa/poadopcyjna
Badania kału w kierunku pasożytów wewnętrznych i zakażeń drożdżakowych – pierwsze podczas pierwszej wizyty, następne raz do roku
Około 12. miesiąca życia badania stomatologiczne
Badanie ogólne raz do roku do 4. roku życia, następnie dwa razy do roku
W grupie ryzyka (liczne stada, duża rotacja) badanie kliniczne warto rozszerzyć o badania hematologiczne krwi w kierunku białaczki
Badanie USG w wieku około roku, potem co 12-24 miesiące.
Badanie ortopedyczne + RTG kolan i bioder – po ukończeniu 3 roku życia

Szczur – plan badań profilaktycznych i zalecenia
1 osobnik – badania cykliczne
Pierwsze badanie po zakupie/adopcji
Sterylizacja samic od 4. do 6. miesiąca życia
Badanie ogólne w 12. miesiącu życia w ramach profilaktyki ogólnej
Badanie ogólne w 18. i 24. miesiącu życia w ramach profilaktyki geriatrycznej
Badanie kardiologiczne w 18. miesiącu życia
Badania okolicznościowe po kontakcie z innymi szczurami
Badania kału (giargioza) – po zakupie nowych osobników

Szynszyla – plan badań profilaktycznych i zalecenia
Pierwsza wizyta 2 tygodnie po kupnie lub adopcji
Badania ogólne do 8. roku życia co 12 miesięcy, po 8. roku życia co 6 miesięcy 
Badanie kału jednorazowo po zakupie/adopcji. Dodatkowo według wskazań medycznych
Badanie stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym: po ukończeniu roku i między 4-5 rokiem życia
USG jamy brzusznej: przed ukończeniem 2 roku życia i po 6 roku życia
ECHO serca: od 8 roku życia i co 24 miesiące 

Królik (rasy małe i miniaturowe) – plan badań profilaktycznych i zalecenia
Pierwsza wizyta 2 tygodnie po kupnie lub adopcji
Badania ogólne do 6. roku życia co 12 miesięcy, po 6. roku życia co 6 miesięcy 
Szczepienie raz do roku
Kastracja do ukończenia 3. roku życia 
Badanie kału raz do roku (po zakończeniu karmienia pokarmami z dworu)
Badanie stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym: po ukończeniu roku i między 4-5 rokiem życia
USG jamy brzusznej: przed ukończeniem 3. roku życia i po 6. roku życia
ECHO serca: od 7. roku życia i co 12 miesięcy 

Królik (rasy duże) – plan badań profilaktycznych i zalecenia
Pierwsza wizyta 2 tygodnie po kupnie lub adopcji
Badania ogólne do 4. roku życia co 12 miesięcy, po 4. roku życia co 6 miesięcy 
Szczepienie raz do roku
Kastracja do ukończenia 3. roku życia 
Badanie kału raz do roku (po zakończeniu karmienia pokarmami z dworu)
Badanie stomatologiczne w znieczuleniu ogólnym: po ukończeniu roku i między 4-5 rokiem życia
USG jamy brzusznej: przed ukończeniem 2. roku życia i po 5. roku życia
ECHO serca: od 5. roku życia i co 12 miesięcy 

Pamiętaj! Wczesna diagnostyka chorób to większa szansa dla Twojego zwierzęcia. To pomoc w walce nie tylko z chorobą, ale też z bólem i dezorientacją. Mamy możliwości, mamy sprzęt – potrzebne są tylko Twoje chęci.