Ryzyko znieczulenia u psów i kotów – Czyli ASY W ANESTEZJOLOGII

Ryzyko znieczulenia u psów i kotów

Puszek ma 16 lat. Jest małym yorkiem, który od dłuższego czasu cierpi na niewydolność oddechową, szybko się męczy, ma gorszą sierść i nieładny zapach z pyska. Nigdy nie miał badań krwi ani badania echo serca. Puszek wymaga znieczulenia ze względu na krwotok do jamy brzusznej  – najprawdopodobniej spowodowany pęknięciem zmiany rozrostowej śledziony. Możemy mu wykonać badanie krwi, ale ze względu na późną godzinę nie ma możliwości wykonania badania echo serca – pomimo słyszalnych nad sercem szmerów, sugerujących jego chorobę.

Ambroży ma 16 lat. Jest małym yorkiem, który cierpi na niepostępującą duszność ze względu na zdiagnozowany wcześniej zapad tchawicy. Dzięki leczeniu zachowawczemu Ambroży ma utrzymany komfort życia. Dodatkowo ma stwierdzoną niedomykalność zastawki mitralnej – chorobę serca, kontrolowaną i leczoną przez kardiologa. Badania krwi i USG ma wykonywane regularnie, profilaktycznie, ze względu na wiek. Ambroży wymaga znieczulenia ze względu na znalezioną w obrębie śledziony zmianę rozrostową – wskazanie do wykonania zabiegu splenektomii.

Sytuacje tak podobne, a jednak tak różne…

Z pewnością z punktu widzenia anestezjologa.

Znieczulenia u pacjentów młodych i zdrowych kierowanych na zabiegi profilaktyczne w przypadku medycyny weterynaryjnej są bardzo bezpieczne. Odpowiedni sprzęt, leki i przeszkolony personel gwarantują prawie 100% skuteczność. Porównać to można do niebezpieczeństwa związanego z lataniem samolotem. Inaczej sprawy się mają w przypadku zwierząt starszych, u których występują choroby towarzyszące (zaburzenia endokrynologiczne, choroby serca). Ci pacjenci wymagają specjalnej uwagi ze strony lekarza przeprowadzającego znieczulenie. Oszacowanie ryzyka związanego ze znieczuleniem opiera się o stopień rozwinięcia choroby, spustoszenia jakie spowodowała w organizmie i ewentualnych wprowadzonych terapii.

Czy pies się może nie wybudzić ze znieczulenia?

Stan znieczulenia ogólnego nazywany jest także stanem snu wymuszonego, sytuacji absolutnie niefizjologicznej dla organizmu. W jego trakcie zostają zaburzone wszelkie naturalne mechanizmy organizmu, termoregulacja, oddychanie, praca układu krwionośnego. Rzucając takie światło na obraz sytuacji, należy spodziewać się, że znieczulenie może wiązać się z różnymi komplikacjami – tymi mniej i bardziej groźnymi, krótko i długofalowymi.

Do łagodnych powikłań należeć będą nudności i wymioty, pacjent może mieć podrażnione gardło, a starsze pieski mogą cierpieć na przejściowe problemy z poruszaniem, spowodowane ułożeniem w wymuszonej pozycji.

Typowe niechciane wydarzenia w trakcie znieczulenia opierają się głównie na zaburzeniach częstotliwości pracy serca (bradykardia – wolne tętno; arytmie), zmianach ciśnienia związanych z użyciem leków do znieczulenia, krwawieniem,  bezdech, hipoksemia (niedotlenienie), hipotermia (zbyt niska temperatura ciała), hipoglikemia (zbyt niski poziom cukru we krwi). Te sytuacje mogą się zdarzyć nawet u najbardziej stabilnych pacjentów i nie są niczym groźnym, jeśli w porę zostanie wdrożone prawidłowe postępowanie lecznicze.

Brak prawidłowej stabilizacji przed, w trakcie i po zabiegu może skutkować poważniejszymi, długofalowymi komplikacjami, takimi jak: uszkodzenie nerek, wątroby, zaburzenia neurologiczne, udar. Sam zgon pacjenta w trakcie znieczulenia prawie nie występuje.

Jak ocenić ryzyko związane ze znieczuleniem?

Jak zostało wcześniej nadmienione, ryzyko znieczulenia jest zależne od stanu klinicznego pacjenta. Pomocna w ocenie jest sześciostopniowa skala Amerykańskiego Stowarzyszenia Anestezjologii – stworzona właśnie, by określić niebezpieczeństwo znieczulenia.

Lekarz anestezjolog na podstawie danych z wywiadu, historii leczenia, badań dodatkowych i badań klinicznych szacuje ryzyko i dobiera protokół znieczulenia dopasowany do potrzeb i zapewniający bezpieczeństwo zwierzęcia.

W przypadku pacjentów chorych i starszych, w ciężkim stanie korzysta się z leków o minimalnym wpływie na układ krążenia, zapewnia się prawidłowe natlenowanie organizmu i dokładnie monitorowane jest ciśnienie krwi, razem z pozostałymi parametrami życiowymi.

Jak zwiększyć bezpieczeństwo znieczulenia?

Sterylizacja i kastracja zwierząt w młodym wieku to zapobiegnie występowania zagrażających życiu schorzeń, wymagających zabiegu w trybie EMERGENCY – zabiegi planowane są dużo bezpieczniejsze niż zabiegi nagłe. Regularne badania zwierząt, szczególnie geriatrycznych pozwoli wcześnie wychwycić nieprawidłowość i wdrożyć leczenie.

W samym okresie przedzabiegowym wskazane jest wykonanie wszystkich badań dodatkowych zaleconych przez lekarza prowadzącego i lekarza anestezjologa. Należy także stosować zalecone leczenie celem stabilizacji choroby lub uspokojenia pacjenta. U niektórych pacjentów lekarz może zalecić modyfikację dawki leków, lub skierować go do szpitala na całodobową płynoterapię przed znieczuleniem.

Pomimo badań, nauki i doświadczenia, nie jest możliwe, by przewidzieć, jak każdy z pacjentów zareaguje na różne kombinacje leków. Jesteśmy świadomi, że nasi podopieczni mają indywidualne potrzeby, więc nasze znieczulenia są zawsze zindywidualizowane – tak by uniknąć wszelkich możliwych komplikacji. Kiedy środki zapobiegawcze nie przynoszą określonych rezultatów z pomocą przychodzi nam pilny monitoring, a dzięki niemu wczesna reakcja lekarzy anestezjologów i techników anestezjologicznych, tak by każdy z naszych pacjentów mógł wrócić w pełni sił w ramiona swoich kochających opiekunó