Polski owczarek nizinny (PON) to wyjątkowo inteligentna i energiczna rasa psów pasterskich, pochodząca z Polski. Znany ze swojej długiej, gęstej i falistej sierści, a także bystrego spojrzenia ukrytego za opadającą grzywką, PON jest nie tylko świetnym stróżem, ale także wiernym towarzyszem rodziny.

To jedna z pięciu polskich ras zarejestrowanych w FCI, a także najpopularniejsza z nich. Polski owczarek nizinny to żywy symbol polskiego dziedzictwa kynologicznego – pies, który od wieków towarzyszył ludziom, pracował z nimi i do dziś pozostaje wiernym przyjacielem.

HISTORIA RASY: POLSKI OWCZAREK NIZINNY (PON)

Polski Owczarek Nizinny (PON) to jedna z najbardziej rozpoznawalnych polskich ras psów pasterskich. Jego historia sięga kilku wieków wstecz i jest ściśle związana z tradycją pasterstwa w Europie Środkowo-Wschodniej.

Pochodzenie i rozwój rasy

Korzenie polskiego owczarka nizinnego sięgają prawdopodobnie psów pasterskich przywiezionych do Europy z Azji Środkowej. Istnieją teorie, że przodkami PON-a mogły być tybetańskie teriery lub inne wędrowne psy pilnujące stad owiec. Rasa ta rozwijała się w Polsce jako nieoceniony pomocnik pasterzy – pilnowała stad owiec i bydła, chroniąc je przed drapieżnikami oraz pomagając w ich przemieszczaniu.

Pierwsze wzmianki o psach podobnych do polskiego owczarka nizinnego pochodzą z XVI wieku. W 1514 roku Gdańsk odwiedził szkocki kupiec, który miał nabyć od miejscowych pasterzy kilka tych owczarków i zabrać je do Szkocji. Istnieje teoria, że psy te mogły mieć wpływ na rozwój rasy bearded collie.

Rasa na przełomie XIX i XX wieku

Przez stulecia polski owczarek nizinny cieszył się popularnością jako wszechstronny pies pasterski i stróżujący. Jego niewielki wzrost, inteligencja i czujność sprawiały, że doskonale radził sobie w trudnych warunkach wiejskich.

Jednak wraz z industrializacją i zmniejszającą się rolą pasterstwa, liczba tych psów zaczęła maleć. Po II wojnie światowej rasa stanęła na skraju wyginięcia.

Odbudowa rasy

Za odtworzenie polskiego owczarka nizinnego odpowiadała dr Danuta Hryniewicz – polska kynolog, która po wojnie rozpoczęła pracę nad odbudową rasy. W latach 50. XX wieku rozpoczęła selektywną hodowlę, bazując na ocalałych osobnikach, w tym na psie o imieniu Smok, który stał się jednym z fundamentów współczesnej linii PON-ów.

Dzięki jej staraniom w 1963 roku rasa została oficjalnie uznana przez Międzynarodową Federację Kynologiczną (FCI). Od tego czasu polski owczarek nizinny zyskał popularność zarówno w Polsce, jak i za granicą, stając się nie tylko psem pasterskim, ale także wiernym towarzyszem rodziny.

PON dzisiaj

Dziś PON jest ceniony nie tylko za swoje umiejętności pracy ze zwierzętami, ale również za inteligencję, lojalność i przyjazny charakter. Występuje na wystawach kynologicznych, bierze udział w psich sportach i jest popularnym psem rodzinnym. Jego charakterystyczna, długa sierść wymaga regularnej pielęgnacji, ale dodaje mu uroku i elegancji.

WYGLĄD POLSKIEGO OWCZARKA NIZINNEGO (PON)

Polski owczarek nizinny to pies średniej wielkości, o mocnej i proporcjonalnej budowie ciała. Jego charakterystyczną cechą jest gęsta, długa i lekko falista sierść, która nadaje mu puszysty wygląd i doskonale chroni przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi.

Wielkość i proporcje

• Wysokość w kłębie:
  • Psy: 45–50 cm
  • Suki: 42–47 cm
• Waga: od 14 do 23 kg
• Sylwetka: zwarta, muskularna, ale nie ciężka

• Umaszczenie: dopuszczalne są różne kolory, m.in.:
  • biały z łatami
  • czarny
  • szary
  • beżowy
  • tricolor

• Ogon: może być krótki (naturalnie szczątkowy) lub długi – w hodowli akceptowane są obie wersje

Dzięki swojej bujnej sierści, polski owczarek nizinny wygląda bardzo efektownie, ale wymaga regularnej pielęgnacji, aby uniknąć kołtunienia i utrzymać zdrową skórę.

CHARAKTER POLSKIEGO OWCZARKA NIZINNEGO (PON)

Polski owczarek nizinny to pies inteligentny, energiczny i bardzo lojalny wobec swojej rodziny. Jego pasterskie korzenie sprawiają, że jest czujny, niezależny, ale jednocześnie chętny do współpracy z człowiekiem.

Najważniejsze cechy charakteru Polskiego Owczarka Nizinnego:

• Inteligentny i bystry – bardzo szybko się uczy, łatwo zapamiętuje komendy, ale potrafi być uparty, jeśli nie widzi sensu zadania.
• Samodzielny i niezależny – jak przystało na psa pasterskiego, potrafi podejmować własne decyzje. Wymaga konsekwentnego wychowania.
• Oddany rodzinie – mocno przywiązuje się do swojego opiekuna i jest wobec niego lojalny.
• Nieufny wobec obcych – doskonały stróż, który nie szczeka bez powodu, ale nie wpuści intruza na swój teren.
• Energiczny i wesoły – potrzebuje ruchu i aktywności umysłowej, świetnie sprawdza się w psich sportach.
• Łagodny wobec dzieci i zwierząt – dobrze wychowany PON jest cierpliwy i opiekuńczy, ale może próbować „zaganiać” dzieci lub inne zwierzęta.

PREDYLEKCJE CHOROBOWE POLSKIEGO OWCZARKA NIZINNEGO (PON)

Polski owczarek nizinny (PON) to ogólnie zdrowa rasa, ale jak wiele psów, może być podatna na pewne choroby genetyczne i zdrowotne. Dobre zarządzanie zdrowiem psa, odpowiednia dieta, regularne kontrole weterynaryjne oraz aktywność fizyczna mogą pomóc w zapobieganiu niektórym z tych problemów. Oto niektóre z chorób, na które PON może być predysponowany:

1. Dysplazja stawów biodrowych (HD) i łokciowych (ED)

• Opis: Jest to wrodzone zaburzenie, które polega na nieprawidłowym rozwoju stawów: biodrowego i łokciowego. Może prowadzić do bólu, sztywności i ograniczonej ruchomości stawów.
• Profilaktyka: badania kontrolne u lekarza weterynarii – ortopedy, unikanie nadmiernego obciążenia stawów u młodych psów i utrzymanie prawidłowej wagi ciała.

2. Postępująca atrofia siatkówki (PRA)

• Opis: To genetyczna choroba oczu, która prowadzi do stopniowego uszkodzenia siatkówki i utraty wzroku. Początkowo może objawiać się nocną ślepotą, a w zaawansowanym stadium – całkowitą utratą wzroku.
• Profilaktyka: Wybór hodowców, którzy przeprowadzają testy genetyczne na obecność PRA w swoich liniach hodowlanych.

3. Choroby serca

• Opis: Choć rzadkie, polski owczarek nizinny może być narażony na niektóre problemy sercowe, takie jak wrodzona niewydolność zastawki mitralnej. Objawia się to trudnościami w oddychaniu, kaszlem i zmniejszoną aktywnością.
• Profilaktyka: Regularne kontrole u lekarza weterynarii – kardiologa, szczególnie w starszym wieku, oraz dbanie o zdrową wagę psa.

4. Problemy skórne

• Opis: Ze względu na długą i gęstą sierść, PON może mieć skłonność do problemów skórnych, takich jak alergie, zapalenie skóry czy infekcje grzybicze i bakteryjne.
• Profilaktyka: Regularne czesanie sierści, utrzymanie jej w czystości, a także dbanie o higienę skóry i kontrole u dermatologa weterynaryjnego.

PODSUMOWANIE

Polskie Owczarek Nizinny to pies inteligentny, czujny i pracowity, który potrzebuje zarówno zajęcia fizycznego, jak i mentalnego. Świetnie sprawdzi się w aktywnej rodzinie lub u osoby, która poświęci mu czas na szkolenie i pracę. Jeśli nie zapewni mu się odpowiedniego wysiłku, może stać się uparty, nadmiernie szczekliwy lub destrukcyjny. W odpowiednich rękach to jednak wierny, lojalny i wszechstronny towarzysz.